طرح طبقه بندی مشاغل؛ الزامات و ملاحظات

طرح طبقه بندی مشاغل همچنان که یکی از دستاوردهای سیستم های مدیریتی در راستای برقراری عدالت مزدی است، یکی از الزامات قانون کار کشور است. زمانی که تعداد نیروی انسانی شاغل در شرکت به پنجاه نفر می رسد، آن شرکت موظف است طرح طبقه بندی مشاغل را تهیه کرده و به تصویب وزارت کار و یا ادارات کل تابعه برساند. آموزش طرح طبقه بندی به کمیته ی طبقه بندی مشاغل شرکت یکی از روش های تسهیل اجرای آن است.

سیستم های طبقه بندی مشاغل در طول سالیان دراز، متناسب با اقتضائات شرایط اقتصادی و کسب و کارها و نیز توقعات کارکنان شرکت ها به روز رسانی شده اند. به طوری که هم اکنون سه روش هی گروپ، مرسر و تاورزواتسون به عنوان پیشرفته ترین سیستم های ارزیابی مشاغل و سیستم جبران خدمت شناخته می شوند.

 

طرح طبقه بندی مشاغل در ایران

در ایران نیز با توجه به مطالبات کارگری در طی یک قرن گذشته، ساماندهی سیستم پرداخت و جبران خدمت در دستور وزارت کار قرار گرفت. درحدود پنجاه سال گذشته سیستم معرفی شده توسط وزارت کار به عنوان مرجع قضاوت در خصوص طرح های طبقه بندی مشاغل شرکت ها و سازمان ها مورد توجه قرار گرفته است.

ماده ۴۸ قانون کار اظهار می دارد: «به منظور جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری، وزارت کار و امور اجتماعی [وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی] موظف است نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل را با استفاده از استاندارد مشاغل و عرف مشاغل کارگری در کشور تهیه نماید و به مرحله ی اجرا در آورد.»

ماده ۴۹ نیز می گوید که به منظور استقرار مناسبات صحیح کارگاه با بازار کار در زمینه مزد و مشخص بودن شرح وظایف و دامنه مسئولیت مشاغل مختلف در کارگاه، کارفرمایان مشمول این قانون موظفند با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه و مؤسسات ذی صلاح، طرح طبقه بندی مشاغل را تهیه کنند و پس از تأیید وزارت کار و امور اجتماعی، به مرحله اجرا در آورند.

ماده ۵۰ قانون کار نیز این الزام را به اجبار تبدیل کرده و بیان داشته در صورتی که شرکت های مشمول، به انجام طرح طبقه بندی و تصویب آن در وزارت کار اقدام ننماید، رأساً وارد عمل شده و مشاوری را برای این کار انتخاب می نماید. علاه بر این شرکت مسئول پرداخت هزینه های طرح و پرداخت های مربوط به گذشته از زمانی که شرکت مشمول طرح طبقه بندی مشاغل شده به همراه جریمه و هزینه های مشاوره خواهد بود.

با این وجود، به دلیل تغییرات شتابان فضای کسب و کار و نیز مطالبات کارکنان، سیستم سابق، کفاف نیازها را نمی کرده است. به همین دلیل وزارت کار در سال ۱۳۹۵، طی بخشنامه ای شرکت ها را مجاز کرد تا در صورت تمایل، از سیستم های نوین در طرح طبقه بندی مشاغل نیز استفاده کنند.

در حال حاضر با توجه به تغییرات پیش آمده در فضای رقابتی و اینکه برخی از شرکت ها و سازمان ها نیاز به بازنگری طرح های طبقه بندی مشاغل خود دارند و در عین حال می خواهند که برخی از توانمندی ها متدهای نوین را نیز مورد استفاده قرار دهند و مجوز وزارت کار را نیز اخذ نمایند؛ شرکت رایان راهبرد چابک تسهیلاتی را در زمینه ی آموزش طرح طزبقه بندی مشاغل و نیز اجرای آن با سبک های نوین فراهم نموده است. 

کارشناسان همکار رایان راهبرد علاوه بر تسلط و استفاده از متدهای نوین نظیر مدل هی گروپ و مرسر، از همکاری طراحان طبقه بندی مشاغل دارای مجوز از وزارت کار نیز در مواقع نیاز بهره می گیرد تا بتواند جوابگوی نیازهای شرکت هایی باشند که می خواهند طبقه بندی مشاغل را بر اساس اصول مندرج در قانون کار و آئین نامه های مربوطه انجام دهند.

تیم های تجزیه و تحلیل مشاغل و ارزیابی مشاغل و سیستم های جبران خدمت و مدیریت عملکرد و کارراهه در رایان راهبرد، (که آنها را در مجموع می توان به تعبیر قوانین و مقررات کار کشور، طرح طبقه بندی مشاغل نامید) با توجه به این الزامات و نیز استفاده از متدهای جدید پذیرفته شده در دنیا خدمات تخصصی مدیریت منابع انسانی را برای شرکت ها و سازمان ها فراهم آورده اند.

به منظور استفاده از این تیم مشترک بری آموزش طبقه بندی مشاغل و یا اجرای طرح طبقه بندی مشاغل، با شرکت رایان راهبرد چابک تماس بگیرید.

 

یادداشت ها و مطالب مرتبط با طرح طبقه بندی مشاغل و آموزش طبقه بندی مشاغل:

کارگاه های آموزش منابع انسانی مرتبط با طبقه بندی مشاغل رایان راهبرد چابک

نظام جدید ارزیابی و طبقه بندی مشاغل و جبران خدمت وزارت کار

طبقه بندی مشاغل

انتخاب روش ارزیابی شغل بر اساس قوت و ضعف روش های طبقه بندی

شرح شغل هی گروپ و شناسنامه شغل; آموزش کارگاهی

اصول هی گروپ در آنالیز و ارزیابی شغل

آموزش جبران خدمت عادلانه و رقابتی; دوره کارگاهی با روش هی گروپ ۱

…