تاریخچه مدیریت منابع انسانی

در بسیاری از موارد پیشرفت و سیر تحول و تاریخچه مدیریت منابع انسانی را با سیر تحول دانش مدیریت یکسان و یا منطبق بر آن می بینند.

در صورتی که باید ضمن در ذهن داشتن تغییرات در دانش مدیریت، موارد ذیل پیشرانه های اصلی در تحول و شکل گیری مدیریت منابع انسانی از امور رفاهی می باشد.

شکل گیری مدیریت منابع انسانی در قرن نوزدهم

پیشینه و تاریخچه ی مدیریت منابع انسانی پرسنل حدودا به اواخر قرن نوزدهم برمی گردد. وقتی که مسئولین امور رفاهی کارشان را شروع کردند. آنها زنانی بودند که دل مشغولیشان محافظت از زنان و دختران در محیط کار بود. ایجاد این سیستمها واکنشی در برابر سختی شرایط صنعتی بود. علاوه بر این فشارهای زیادی برای افزایش امتیازات آنها وارد می شد.

نفوذ اتحادیه ها و حرکتهای کارگری و کمپین های کارفرمایان متجدد نیز بسیار تأثیرگذار بود. این اتحادیه ها عمدتا خواهان اصلاحات بودند و در جهت آنچه که بهبود در شرایط صنعتی نامیده می شد بود.

همانطور که نقش ایشان شکل می گرفت، نگرانی هایی بین هدف محافظت اخلاقی از زنان و کودکان و نیز نیاز به خروجی بیشتر ایجاد گردید.

جنگ جهانی اول و توسعه ی مدیریت منابع انسانی

جنگ جهانی اول نقش برجسته ای در تاریخچه مدیریت منابع انسانی دارد. این جنگ تغییر به سمت توسعه مدیریت را تسهیل کرد. این جنگ مصادف با زمانی بود که تعداد زیادی از زنان برای پرکردن شکاف ناشی از عزیمت مردان به سمت جبهه های جنگ، به استخدام درآمده بودند. تاریخ مدیریت

این موضوع از سوی دیگر به معنی کسب توافق با اتحادیه ها نیز بود. البته این تغییر پس از مشاجره های تند و تیز در خصوص رقیق کردن (dilu­tion) با پذیرش زنان بدون مهارت به جای اشتغال مهارتی و تغییر سطوح نیروی انسانی سازمانها در طول دهه ۱۹۲۰ روی داد.

این مشاغل تحت عنوان مدیر کارگران (Labor Man­ag­er) یا مدیر استخدام  (Employ­ment Man­ag­er) وارد صنایع مهندسی شدند.

صنایع دیگر شامل کارخانه های بزرگ برای اداره امور مربوط به جذب ، اخراج و درخواستهایی که در خصوص پاداش و از این قبیل وجود داشت این سمتها را ایجاد کردند.

فدراسیونهای کارفرمایی مشخصا از زمینه های مهندسی و کشتی سازی در خصوص نرخهای پرداخت ملی با اتحادیه ها وارد مذاکره شدند.

ولی تفاوتهای محلی و منطقه ای زیادی بودند که در این وضعیتها جدالهای لفظی زیادی پدید می آمد .

مدیریت کارکنان در دهه ۱۹۳۰ تاریخ مدیریت

دهه ۱۹۳۰ با شروع رشد مجدد اقتصادی شرکت های بزرگ در  جدید همراه شد.

در طول این دهه این شرکت ها فرصت هایی در بهبود مزایای کارکنان به عنوان راهی برای استخدام و نگهداری و انگیزش کارکنان دیدند.

صنایع قدرتمند نظیر کاشی ، معدن ، کشتی سازی توسط خیزش جهانی ضربه خوردند. و با تکنیکهای جدید سازگار نشدند چون نیازی به این کار نمی دیدند و مشکلی در استخدام کارگران نداشتند .

جنگ جهانی دوم و رفاهیات و تأثیر آن بر تاریخچه مدیریت منابع انسانی

جنگ جهانی دوم امور مربط به رفاهیات و پرسنلی را به یک کار تمام وقت در تمام تاسیسات تولید مواد جنگی تبدیل کرد.

زیرا وزارت کار و خدمات ملی بر روی آن پافشاری می کرد.

درست همانند پافشاری دولت در جنگ قبلی روی کارگران بخش رفاهی در کارخانه های تسلیحاتی، دولت به مدیریت پرسنلی متخصص به عنوان بخشی که کارایی را بالا برده نگاه می کرد.

و بدین ترتیب تعداد کارکنان شاغل در بخش پرسنلی زیاد شد . تعداد این افراد در سال ۱۹۴۳ بالغ بر ۵۳۰۰ نفر بوده است.

مدیریت پرسنلی در دهه ۱۹۴۰ از تاریخ مدیریت

در سال ۱۹۴۵ مدیریت استخدام و امور مربوط به رفاه در زیر عنوان کلی “مدیریت پرسنلی” تجمیع شد. تجربه جنگ نشان داده بود که خط مشی ها ی استخدامی می تواند خروجی و بهره وری را تحت تاثیر قرار دهد.

نقش بخش پرسنلی در دوره جنگ عمدتاً اجرای قوانینی بود که توسط تولیدات دولت محور و با مقیاس گسترده طلب می شد.

بدین ترتیب تصورات در خصوص حرفه ای که در حال پدید آمدن بود بیشتر بصورت بوروکراتیک بود. 

در ادامه توسعه روابط صنعتی ضعیف در طول دهه ۱۹۶۰ یک کمیسیون سلطنتی تحت نظر لرد دووان (Lord Dono­van) تشکیل گردید.

آنطور که از سال ۱۹۶۸ گزارش شده این کمیسیون هم برای کارفرمایان و هم اتحادیه ها بسیار حیاتی بوده است .

انتقادها به مدیریت پرسنل در دهه ۶۰

مدیران پرسنلی به خاطر کمبود مهارتهای مذاکره ای و نیز مردودی در برنامه ریزی برای استراتژی های روابط صنعتی مورد انتقاد قرار گرفتند.

همانطور که دونووان پیشنهاد کرد، حداقل بخشی از این عدم کارایی ها پیامدی از مردودیت در ارائه اولویت بالا به مدیریت پرسنلی بوده است. 

در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ استخدام به میزان زیادی توسعه پیدا کرد.

در عین حال تکنیکهای پرسنلی با استفاده از تئوری هایی از علوم اجتماعی در خصوص انگیزش و رفتار سازمانی توسعه پیدا کرد. آزمونهای اسبتخدامی به میزان گسترده ای به کار گرفته شدند. و آموزش مدیریت گسترش یافت.

در طول ۱۹۷۰ نیز تخصص گرایی شروع به توسعه پیدا کرد . مثلا پاداش و منبع یابی به عنوان مسائل متفاوتی مطرح گردیدند. 

ورود اصطلاح مدیریت منابع انسانی در دهه ۸۰

در حوالی اواسط دهه ۸۰ اصطلاح “مدیریت منابع انسانی ” از ایالات متحده آمریکا وارد شد.

اصطلاح “منابع انسانی ” بسیار جالب است. به نظر می رسد که پیشنهاد شده، کارکنان یک سرمایه و یا منبع  همانند ماشینها شده اند. ولی در همان زمان منابع انسانی در تاکید بر روی کارکنان برای تعهد سازمانی و انگیزش نیز ظاهر شد.

حرفه امروزی منابع انسانی شامل تعدادی از کارشناسان و واحد ها است.

واحدهایی نظیر تنوع و گوناگونی ، پاداش (شامل جبران خدمت و مزایا و مستمری بازنشستگی ) منبع یابی و روابط کارکنان ، توسعه سازمانی و طراحی آن و یادگیری و توسعه. تاریخچه مدیریت منابع انسانی

به طور خلاصه این روندها و تغییرات را می توان در نمودار زیر نشان داد:

تقویم آموزشی و برنامه آموزش منابع انسانی و کارگاه های هی گروپ دیکوم کرک پاتریک سروکوال مرسر 

 

مطالب و یادداشت های مرتبط با پیشینه، تاریخچه منابع انسانی و آینده منابع انسانی:

کارگاه های آموزشی تخصصی مدیریت منابع انسانی رایان راهبرد چابک

پرورش رهبران آینده؛ فعالیت مهم منابع انسانی

بازطراحی واحد منابع انسانی

مصاحبه با دیو اولریش – منابع انسانی، رهبران و کرونا

مدیریت منابع انسانی و تکنولوژی