ویرایش محتوا
سروکوال سنجش کیفیت خدمات

سنجش کیفیت خدمات با مدل سروکوال ServQual

مدل‌های سنجش رضایت‌مندی مشتری از کیفیت خدمات که مدل سروکوال نیز در این دسته از مدل ها قرار می گیرد، دو نوع عینی و ذهنی هستند.

در مدل‌های عینی رضایت‌مندی مشتری از شاخص‌هایی که با شدت رضایت‌مندی مشتری همبستگی دارند مانند سهم بازار، تعداد شکایت، سود سالانه به‌دست می‌آید.

اما آیا برای مثال، میزان فروش محصول رضایت‌مندی مشتری را به ما می‌دهد یا عللی مانند انحصار محصول، قیمت پایین‌تر یا موج تبلیغات است که افزایش مقطعی فروش را پدید آورده است؟ مدل‌های ذهنی به ادراک مشتریان توجه دارند و از خود مشتری میزان رضایت را می‌پرسند.

تاثیر مدل سروکوال روی انتخاب و توصیه
تاثیر این مدل روی انتخاب و توصیه خدمت برای مشتری

پیشینه مدل سروکوال

مدل سروکووال مدلی ذهنی است که دراواسط دهه‌ی ۱۹۸۰ پاراسورمن و همکارانش برای سنجش کیفیت‌ خدمات پدید آورده‌اند و بر اساس سنجش چهار شکاف است:

شکاف ۱- مشتری: تفاوت ادراک مدیر از آنچه مشتریان انتظار دارند و انتظارات واقعی مشتریان.

شکاف ۲- دانش: تفاوت ادراک مدیر و کیفیت‌خدمات استاندارد یا تعیین‌شده.

شکاف ۳- سیاست: تفاوت مشخصات کیفیت‌خدمات و ارائه‌ی خدمت در عمل.

شکاف ۴- تحویل: تفاوت تحویل یا ارائه‌ی خدمت و آنچه که در خارج از سازمان مورد نظر است.

شکاف ۵- ارتباط: تفاوت آنچه مشتریان از خدمت انتظار دارند و آنچه را که عملا دریافت می‌کنند.

بنیانگذار روش سروکوال منابع انسانی

بنیانگذار این روش، تکنیکی ارائه کرده برای ارزیابی کیفی خدمات ارائه شده به مشتریان و نیز منابع انسانی سازماننخست ۱۰ مؤلفه‌های اعتبار، پاسخگویی، شایستگی، دسترسی، ادب، ارتباطات، اعتماد، امنیت، ادارک مشتریان، شواهد فیزیکی و ملموس به عنوان مؤلفه‌های کیفیت‌خدمات شناسایی می‌شد اما این اواخر تعداد این مؤلفه‌ها به ۵ مورد کاهش داده شد. در این راستا تحقیقاتی برای میزان اهمیت آن‌ها هم انجام شد که هر کدام امتیازی در اهمیت دارند در زیر می‌بینیم:

• ظاهر (۱۱ امتیاز): وجود و نمایش تسهیلات، تجهیزات کارکنان و رسانه‌های ارتباطی

• قابلیت اطمینان (۳۲ امتیاز): قابلیت انجام خدمت وعده شده به نحوی اطمینان‌بخش و صحیح.

• پاسخگویی (۲۲ امتیاز): تمایل به کمک به مشتریان و ارائه خدمات فوری.

• تضمین (۱۹ امتیاز): دانش و تواضع کارکنان و قابلیت و توانایی آنها در انتقال اعتماد و اطمینان.

• همدلی (۱۶ امتیاز): اهمیت دادن و توجه ویژه به تک‌تک مشتریان.

چنان که در امتیازبندی بالا می‌بینیم، در تحقیقات دیده شد که در میان این ۵ مؤلفه، قابلیت اطمینان بیش از سایر عوامل بر روی رضایت‌مندی تاثیر دارد. با این حال، بسته به زمان، صنعت، کشور و فرهنگ سازمانی این امتیازها متغیر بوده است و امتیاز میانگینی که گفته شده است را نباید ملاک قطعی دانست. در هر حال، لازم است به تجارب بومی در کنار استانداردهای اندازه‌گیری سروکوال توجه شود.

سروکوال و رضایت مشتری
موسسات و سازمان ها برای بقا و رشد به رضایت مشتریان وابسته اند.، مدل سروکوال برای سنجش رضایت مناسب است

شاخص ها در این مدل

آنچه بیش از همه‌چیز در این میان اهمیت دارد، درک شاخص‌ها، مؤلفه‌ها، ابعاد و مفهوم کیفیت خدمات در سرو کوال است.

مثلا این که مشتری محصول را می‌توان هر استفاده کننده‌ی کالا یا خدمت دانست مثلا کارکنان شرکت برای سیستم رفاهی آن، مشتری به‌شمار می‌آیند و واحدی که مواد اولیه‌ی کارشده را از واحد دیگر می‌گیرد و کاری دیگر در مورد آن انجام می‌دهد و به واحد دیگر می‌سپارد، برای واحد قبلی مشتری است و واحد بعدی مشتری او است.

به این ترتیب می‌توان سرو کوال درون‌سازمانی داشت. ضمن این که باید مشتری مشخص باشد و سروکوال برای سنجش رضایت از محصولات به‌طور کلی در زمانی که مشتریانی داریم که رضایت به‌شدت متفاوت دارند، ممکن است گول‌زننده باشد.

از سوی دیگر ممکن است هر گروه از مشتریان از مؤلفه‌ای راضی و از مؤلفه‌ای دیگر ناراضی باشند. همچنین سروکوال مدلی سنجشی است و مدل تصمیم‌گیری برای کیفیت محصول نیست یعنی داده و اطلاعات تهیه می‌کند نه سیستم تصمیم‌گیری اما دقت و تشخیص چیستی و چگونگی فهم و تفسیر اطلاعات به‌دست‌آمده از این مدل به تصمیم‌گیری در مورد کیفیت محصول کمک می‌کنند.

سنجش رضایت مشتری با سروکوال
سنجش رضایت مشتری با سروکوال دید خوبی به سازمان می دهد

بنابراین لازم است کسانی که می‌خواهند سنجش با مدل سروکوئال را انجام دهند، به شکلی پذیرفتنی با این مدل آشنا شوند. گرچه مدل منطق ساده‌ای دارد، کاربرد آن به شکلی اثربخش نیازمند مطالعه‌ی عملیاتی یا کارگاه آموزشی جدی و متمرکز است.

گرچه انتظار یا توقع مشتری با امکانات موجود و با توجه به زمینه‌های فرهنگی، خانوادگی، جمعیت‌شناختی، تبلیغاتی، تجربه‌ی استفاده از محصولات یا خدمات مشابه و اطلاعاتی که به او داده‌شده است به وجود می‌آید، برداشت یا ادراکات مشتری انتزاعی است و نمی‌توان بدون پرسش مستقیم و تمرکز بر تفسیر پاسخ‌ها به نتیجه‌ی درستی رسید.

شکاف انتظار و ادارک مشتری اینجاست که اهمیت می‌یابد و باید دید روی چه موضوعی برای بهبود کیفیت بهتر است کار کنیم و اگر توانمندی و ضعف تولیدکننده‌ی کالا یا خدمات‌دهنده به مشتری مشخص باشد، می‌توان به‌درستی در مورد نقاط بهینه‌ی بهبود کیفیت تصمیم گرفت.

توسعه‌ی سرو کوال با یافتن شکاف و پیشنهاد دادن شیوه‌های برطرف کردن هر شکاف یا حوزه‌ای که باید بهبود یابد تا شکاف برطرف یا کنترل شود، ابزار مدیریت بسیار نیرومندی شده است و دیگر نباید آن را پیمایشی ساده پنداشت.

سرو کوال توسعه‌یافته، عبارت است از سیستمی برای تعیین مسایل کیفیت و پیشنهاد دادن راه حل‌های احتمالا بهتر در مورد هر مسأله. به این ترتیب مدیری که این سیستم را به درستی استفاده کند، می‌تواند نگاهی سیستماتیک به بهبود کیفیت محصولات خود را پیدا کند و متوجه شود که چگونه و از کجا باید وارد فرآیند بهبود کیفیت خدمات شد.

آموزش مدل سروکوال سنجش کیفیت خدمات سازمان

در این راستا دوره آموزشی سنجش کیفیت خدمات با مدل سرو کوال می تواند به مدیران سازمان های خدماتی و ارائه دهندگان خدمات و همچنین مدیران منابع انسانی و بخش های خدمات رفاهی سازمان ها کمک کند تا تکنیک هایی برای بهبود خدمات در نظر مشتری ارایه دهند.

 

تقویم آموزش منابع انسانی با روش هی گروپ پاییز زمستان 1403
تقویم آموزش منابع انسانی با روش هی گروپ پاییز زمستان ۱۴۰۳ شرکت مشاوره منابع انسانی رایان راهبرد چابک

مطالب و یادداشت های مرتبط

دوره آموزشی سنجش کیفیت خدمات با مدل سروکوال

مزایا برای کارکنان فردا

مزایای مشوق جذب کارکنان

سنجش رضایت یا سنجش اثربخشی کارکنان

جبران خدمت عادلانه و رقابتی

ویژگی‌های خاص کارگاه‌های آموزشی رایان راهبرد چیست؟

کارگاه‌های رایان راهبرد بر اساس مدل‌ها و روش‌های روز دنیا و با رویکرد ایجاد مهارت تخصصی تدارک دیده شده‌اند و یادگیری انجام موضوع آموزش پس از مشارکت فعال تضمین شده است. این مهارت‌ها برای مدیران و متخصصان منابع انسانی یک مزیت رقابتی ایجاد می‌کنند تا در موقعیت‌های شغلی مناسبی در این حرفه قرار گیرند.

رویکرد رایان راهبرد در ارائۀ خدمات مشاوره منابع انسانی چگونه است؟

رایان راهبرد تأکید زیادی به درونی‌سازی متدهای به کار گرفته‌شده در سازمان‌ها دارد. به طوری که تمامی پروژه‌های مشاوره پس از آموزش به ذینفعان و متولیان منابع انسانی سازمان آغاز می‌شوند. بدین ترتیب اجرا با آگاهی از دورنما و تسلط بر تکنیک همراه خواهد بود. سازمان نیز در آینده وابسته به مشاور نبوده و می‌تواند خود، به‌روز‌رسانی‌ها را متناسب با تغییرات پیش برد.

مطالب و یادداشت‌های وب سایت رایان راهبرد چابک چه ویژگی‌هایی دارد؟

کادر تحریریه رایان راهبرد چابک متشکل از متخصصان منابع انسانی با تسلط بر روزنامه‌نگاری است و متفاوت با فعالان دیجیتال مارکتینگ فعال در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، به کیفیت محتوا وفادارند. مطالب و یادداشت‌هایی که در وب سایت منتشر می‌شوند، عمدتاً محتوای تولیدی و یا ترجمه‌ای از روندها و سیگنال‌های موجود در فضای جهانی منابع انسانی است که خاص رایان راهبرد است. این محتواها برای اولین بار به زبان فارسی منتشر می‌شوند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: این محتوا محافظت شده است